Ekospołeczni. Wszystko co chcielibyście wiedzieć o byciu „eko”, ale baliście się zapytać

W ramach realizacji dwuletniego projektu Ekospołeczni zrealizowano następujące działania:

• Stworzenie platformy internetowej: W ramach projektu bardzo ważnym aspektem była promocja naszych działań, ponieważ zdecydowana większość z nich była skierowana do społeczności lokalnej, część z nich miała na celu włączenie mieszkańców (instytucje) w te działania. Dlatego tak ważne było postawienie czytelnej i zachęcającej do działań strony internetowej https://ekospoleczni.zielonki.pl/ oraz aktywne i ciekawe prowadzenie portalu społecznościowego. W związku z tym, przygotowano stronę www, a dzięki współpracy z Urzędem Gminy, mogliśmy skorzystać z serwera i domeny zakupionych przez gminę i nie musieliśmy ponosić dzięki temu żadnego kosztu. Strona https://ekospoleczni.zielonki.pl/ jest ważna nie tylko ze względu na promocję i „wizytówkę” projektu, ale również w aspekcie archiwizacji działań podejmowanych w projekcie. To tutaj znajdują się wszystkie materiały wypracowane w projekcie jak konspekty, animacje, książeczki informacyjno-promocyjne, relacje z wydarzeń, trasy rowerowe i ploggingowe, czy raporty ewaluacyjne. Oprócz strony przez cały okres trwania projektu prowadzony był kanał na Facebooku. Zdecydowano, że naczelnym celem jego prowadzenia jest dotarcie z informacjami o działaniach i możliwościach włączenia się w nie do jak największej liczby osób, dlatego nie zakładano nowego kanału, a skorzystaliśmy z kanału Stowarzyszenia Rozwoju Gminy Zielonki (wnioskodawca), który to kanał na przestrzeni ostatnich lat zyskał uznanie wśród mieszkańców, na starcie miał już określoną grupę docelową. Dzięki temu nie zaczynaliśmy od zera, a nasze działania od samego początku śledziło wiele osób. Dzięki działalności projektowej ekospoleczni, wskaźniki odwiedzalności i zasięgu kanału osiągnęły niespotykaną skalę. Łączna liczba polubień kanału wyniosła na koniec października 382, z czego w momencie rozpoczęcia projektu w kwietniu 2019 wynosiła 130. Dodatkowo, liczba odbiorców postów w wybranych miesiącach sięgała nawet ponad 5000 osób, a aktywność pod postami 473 osoby (wszystkie dane zostały opisane w raporcie ewaluacyjnym). Dzięki połączeniu działań projektowych w kanał stowarzyszenia uzyskaliśmy dodatkowy atut trwałości projektu. Dzięki realizacji ekospolecznych, wypracowaliśmy bardzo duży kapitał (zasięgi, odwiedzalność etc.) na kanale, który dalej będzie służył mieszkańcom gminy. Dodatkowo, zarówno strona jak i facebook okazały się niezastąpionymi w trakcie pandemii. Były to kanały, dzięki którym możliwe było przeprowadzenie wielu działań i zaangażowanie mieszkańców w działania integrujące. Naczelnym przykładem są tutaj wycieczki rowerowe oraz partycypacyjne projektowanie przestrzeni publicznej – ekoparki wiejskie w Pękowicach i Zielonkach. Dzięki stronie na Facebooku możliwe było stałe informowanie mieszkańców o działaniach, a także koordynowanie tych działań. Mieszkańcy włączali się w te działania potwierdzając swoją „obecność” polubieniami i ruchem na stronie i kanale społecznościowym.


• Opracowanie materiałów promocyjno-informacyjnych: Rezultatem są 3 książeczki, które zostały wydrukowane oraz zamieszczone na stronie internetowej projektu https://ekospoleczni.zielonki.pl/. Książeczki zostały tak przemyślane, aby oprócz ogólnej wiedzy z zakresu circural economy i zero waste, mieszkańcy, przedsiębiorcy i NGO mogli znaleźć coś specyficznego dla siebie. W każdej książeczce wprowadzono informacje „jak być eko” jako „zwykły” mieszkaniec i/lub kiedy dana osoba prowadzi wspomniany rodzaj działalności. Dodatkowo, w ramach przedsiębiorców wyróżniono kilka branż, aby nie sprowadzać zasad działania do dużych ogólników. Książeczki zostały zamieszczone na stronie, dzięki czemu mogą zostać w każdej chwili pobrane, wydrukowane i powielane. Dodatkowo, książeczki były kolportowane na wszystkich wydarzeniach realizowanych w ramach projektu, lokalnych wydarzeniach społeczno-kulturalnych oraz dostarczone do różnych instytucji, jak szkoły, lokalne sklepy, Urząd Gminy. Przedstawiciele NGO i przedsiębiorców otrzymali książeczki do rąk własnych. Należy podkreślić, że w każdym przypadku, na zamieszczoną treść miały wpływ osoby z grupy docelowej. Materiały dostępne: https://ekospoleczni.zielonki.pl/ekoksiazeczka-ngo-i-przedsiebiorcow/ ; https://ekospoleczni.zielonki.pl/ekoksiazeczka-mieszkanca/


• Przeprowadzenie warsztatów szkoleniowych: Zorganizowane szkolenia dotyczyły różnych tematów wprost wpisujących się w cele projektu. Wśród nich, na szczególną uwagę zasługują zajęcia bajkoterapeutyczne, z robotyki, tworzenia chemii domowej i kosmetyków w warunkach domowych, a także zajęcia dotyczące zielonej godziny. Wszystkie zajęcia cieszyły się dużym uznaniem, co obrazują wyniki ankiety ewaluacyjnej. Wszystkie mierzone parametry dostały ocenę wysoką lub bardzo wysoką. Zajęcia często organizowane były w ten sposób, aby udział w nich mogły wziąć rodziny, co dodatkowo było atrakcyjne dla mieszkańców. Pandemia spowodowała, że dwa szkolenia musiały odbyć się online, co w oczywisty sposób utrudniło komunikację i integrację grupy, jednak platformy wykorzystujące dźwięk i obraz w komunikacji zapośredniczonej umożliwiły merytoryczne przeprowadzenie zajęć oraz zadbanie o dobrą atmosferę na nich.


• Podjęcie działań promujących tematykę projektu wśród przedsiębiorców i NGO z terenu gminy Zielonki: W ramach działań odbyły się spotkania integrujące dla przedstawicieli NGO i przedsiębiorców. Oprócz integracji, ważnymi elementami tych spotkań była warstwa edukacyjna i warsztatowa – wspólne opracowanie materiałów informacyjno-promocyjnych skierowanych do sektora biznesu i NGO. Spotkania prowadzili eksperci mający doświadczenie i wiedzę zarówno w temacie ekologii (w najnowszych ujęciach ekonomii obiegu zamkniętego) jak i funkcjonowania małych wspólnot lokalnych. Dlatego pierwsze – najważniejsze – spotkanie prowadził przedstawiciel państwowej instytucji zajmującej się m.in. rozwojem obszarów wiejskich – przedstawiciel Centrum Doradztwa Rolniczego oddział Kraków. Drugie spotkanie poprowadził przedstawiciel firmy, która w ramach projektu zrealizowała kilka szkoleń dla mieszkańców. Dzięki temu, ekspert mógł już wcześniej dużo dowiedzieć się o lokalnych zwyczajach ekologicznych, poznać ludzi. Dzięki temu, łatwiej było prowadzić (mając np. konkretne przykłady wyniesione z wcześniej prowadzonych zajęć) i przekonać do działań uczestników. W ramach pierwszego spotkania dużą uwagę skupiono na części o kapitale społecznym i warsztatową – tworzenie materiałów. W ramach drugiego spotkania, celem głównym było nawiązanie współpracy, sieciowanie, wymiana pomysłów między przedstawicielami obu sektorów. Dzięki spotkaniu udało się nawiązać kilka konkretnych relacji współpracy.


• Przeprowadzenie wycieczek rowerowych: Wycieczki rowerowe to jedno z tych działań, które ze względu na pandemię musiało zostać zmodyfikowane. Modyfikacja dotyczyła jednak jedynie formy wspólnych wypraw, natomiast nie spowodowała zmiany wskaźników. Opracowano 3 trasy z ekspertem (lokalnym), a następnie poddano je konsultacjom sołtysom. Dzięki temu powstały 3 unikalne trasy wskazujące piękno gminy. Trasy zostały zamieszczone na stronie projektu, dzięki czemu wszyscy chętni mogli je pobrać i wykorzystać. Archiwizowanie tras na stronie zapewnia trwałość projektu po jego zakończeniu. W związku z tym że nie można było organizować spotkań grupowych, koordynatorzy zadecydowali w porozumieniu z NIW, że nie będziemy realizować wspólnych wycieczek, a raczej zachęcać do indywidualnych (Rodzinnych) wypraw. Dzięki temu udało się zachęcić bardzo dużą liczbę osób do wykorzystania opracowanych tras, dzięki czemu mogli poznać kulturowe i przyrodnicze atrakcje gminy, zbliżyć się do swojej małej ojczyzny i budować tożsamość lokalną (zwłaszcza wśród dzieci). Z wypraw otrzymaliśmy wiele zdjęć, a dla chętnych opracowane zostały dyplomy, które dostawał każdy kto zgłosił się (ze zdjęciem z trasy) do nas za pomocą malia lub fb (https://www.facebook.com/srgzzielonki). Łącznie wydano ponad 40 dyplomów, zebrano ponad 60 likeów, natomiast nie wiadomo ile tak naprawdę osób skorzystało z opracowanych tras. Można domniemywać że tych osób było dużo więcej, lecz nie każdy zgłosił się po dyplom i nie każdy pochwalił się tym faktem z nami. Mapy dostępne: https://ekospoleczni.zielonki.pl/ekospoleczni-w-gminie-zielonk-na-rowery/


• Zorganizowanie ploggingu i konkursu na ekologicznego w ramach biegu: Organizacja ploggingu była bardzo złożonym zadaniem i wymagała wielu organizacyjnych i technicznych prac. Dlatego do organizacji postanowiono włączyć wolontariuszy. Finalnie opracowano znacznie więcej niż początkowo zakładano. Przygotowano 3 trasy ploggingowe, a zespoły przemierzyły trasę aż z 3 sołectw. Na mecie czekał poczęstunek i nagrody, których również – w ramach przewidzianych środków – udało się kupić więcej, dzięki czemu zainteresowanie ploggingiem było tak duże pomimo sporej niewiedzy ludzi co to jest dokładnie plogging. Na starcie zameldowali się zarówno indywidualni uczestnicy, jak i rodziny i członkowie różnych organizacji lokalnych jako zespoły (np. harcerze), a pomocni w całej organizacji okazali się sołtysi z poszczególnych sołectw, którzy na siebie wzięli odpowiedzialność za zorganizowanie punktów startowych. Mapy dostępne tutaj: https://ekospoleczni.zielonki.pl/plogging-w-gminie-zielonkiczyli-o–ym-jak-wygralismy-batalie-ze-smieciami/ W ramach ploggingu zorganizowano konkurs na najciekawszy znaleziony śmieć. Jury, w którego składzie byli przedstawiciele Urzędu Gminy i lokalnych NGO wyłoniło więcej niż trzech laureatów, grupując zakupione nagrody wg wieku. Jeden uczestnik (niepełnosprawny) otrzymał w tym zakresie nagrodę specjalną, oczywiście eko.


• Utworzenie ekoparków wiejskich: Utworzenie ekoparków wiejskich w Pękowicach i Zielonkach to drugie ze zmodyfikowanych zadań pod wpływem pandemii koronawirusa. Początkowo, w projekcie nie zakładano utworzenia ekoparków w Pękowicach i Zielonkach, a stawianie altany PET. Jednak sytuacja zmusiła nas do zmiany w porozumieniu z NIW tego działania. Ostatecznie zdecydowano, że zamiast wspólnej budowy jednego obiektu, rozszerzymy (rozproszymy) działania, tak aby zachować aspekt wspólnej pracy i integracji, przy jednoczesnym zagwarantowaniu bezpieczeństwa uczestnikom działań. W ramach działań powstały z udziałem mieszkańców dwa miejsca w gminie, w których kultura i natura spotykają się i gdzie ludzie mogą w naturalnych dla wsi warunkach spędzać czas z rodziną, znajomymi i dziećmi. Wszystkie działania w ramach tego zadania były konsultowane z mieszkańcami i/lub były wykonane przez samych mieszkańców. Oczywiście, mieszkańcy otrzymywali od nas niezbędną pomoc przy ciężkich/trudnych pracach, dlatego z udziałem firmy zewnętrznej udało się stworzyć dwa wspaniałe miejsca. Sami mieszkańcy byli zaangażowani w prace ogrodowe, projektowe i tworzenia różnych elementów, np. sami robili i przynosili na miejsce karmniki, budki dla nietoperzy, ścieżkę sensoryczną, czy wierzbowe płotki i pniaki. Dzięki współtworzeniu, mieszkańcy poczuli że to rzeczywiście ich miejsce i sami o nie dbają. Jest to niewątpliwie ważny atut trwałości projektu, gdyż miejsca te będą „żyły” długo po zakończeniu projektu, a mieszkańcy będą mieli poczucie realnego wpływu na to co dzieje się wokół nich, co już przekłada się na chęć podejmowania kolejnych wspólnych działań.