Garlickie gospodynie – odnawianie tradycji
Projekt zakładał zakup i przekazanie KGW w Garlicy Murowanej elementów damskiego stroju ludowego typowego dla grupy etnograficznej Krakowiaków Zachodnich zamieszkujących obszar dzisiejszej gminy Zielonki: szyta na miarę płócienna bluzka krakowska zdobiona haftem białym angielskim, chusta krakowska tybetowa z frędzlami z bordiurą kwiatową, trzewiki czarne skórzane sznurowane, korale czerwone trzyrzędowe. Dobór wzornictwa wykorzystanego do ozdobienia zamawianych sztuk odzieży został oparty na kwerendzie materiałów archiwalnych dotyczących kobiecego ubioru regionalnego noszonego niegdyś przez mieszkanki Garlicy Murowanej – przeszukanie archiwów domowych członkiń KGW pod kątem fotografii prezentujących ich mamy, ciotki czy babcie w tradycyjnym stroju krakowskim.
Podsumowanie Projektu
„Garlickie gospodynie – odnawianie tradycji” Zadanie publiczne realizowane w ramach otwartego konkursu ofert Powiatu Krakowskiego w roku 2023 w zakresie: kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego pn. „Koła gospodyń wiejskich – odnajdywanie tradycji”
Cele szczegółowe:
1. Zmiana postrzegania przez członkinie KGW biorące udział w realizacji zadania dziedzictwa kulturowego regionu podkrakowskiego: z ich świadomości rugowane jest noszenie popularnych strojów cepeliowskich, z oryginalnym strojem ludowym niemających nic wspólnego. Wpłynie to na zwiększenie wiedzy etnograficznej dotyczącej wyglądu tradycyjnych ubiorów obowiązującego niegdyś w rejonie Zielonek wśród lokalnej społeczności. 2. Możliwość promowania przez gospodynie z Garlicy Murowanej piękna historycznego stroju krakowskiego „od Zielonek” na szczeblu gminnym, powiatowym oraz wojewódzkim poprzez prezentowanie się w wykonanych w ramach projektu elementach ubioru w trakcie różnych aktywności realizowanych przez członkinie garlickiego Koła: imprezy świeckie (dożynki sołeckie, gminne, powiatowe, rocznice patriotyczne), uroczystości religijne (procesja Bożego Ciała, pasterka, rezurekcja, odpusty parafialne, procesja ku czci św. Stanisława na Skałkę), konkursy (na palmę wielkanocną, bukiet zielny, najsmaczniejszą potrawę kuchni regionalnej), wydarzenia społeczno-kulturalne (pikniki, festyny, prezentacja gminy Zielonki na Rynku Głównym w Krakowie); szczególną okazją do podkreślenia ważności obecności w przestrzeni publicznej tradycyjnego stroju Krakowiaków Zachodnich jest obchodzone corocznie w październiku „Święto Stroju Krakowskiego w gminie Zielonki”.W ramach projektu zrealizowano następujące działania:
- Zakup 5 kompletów tradycyjnego stroju kobiecego krakowskiego (bluzka krakowska ozdobiona haftem białym angielskim, chusta krakowska tybetowa, para trzewików ludowych sznurowanych, korale czerwone trzyrzędowe z korala), poprzedzony kwerendą historyczną i etnograficzną oraz wspólną dyskusją przeprowadzonymi przez członkinie KGW (Koło Gospodyń Wiejskich) w Garlicy Murowanej celem zrekonstruowania ornamentyki charakterystycznej dla odświętnego damskiego stroju regionalnego z rejonu Zielonek. Planowane jest noszenie przez Panie nabytych w ramach projektu elementów odzieży oraz dodatków folklorystycznych podczas wydarzeń i aktywności realizowanych przez garlickie Koło.
- Zorganizowanie przez KGW (Koło Gospodyń Wiejskich) Garlicy Murowanej w dniu 04.11.2023 r. międzypokoleniowej imprezy etnograficznej pn. „Dzień Garlicy”. Mieszkańcy gminy Zielonki i zaproszeni goście degustowali przyrządzone przez uczestniczki zadania regionalne potrawy kuchni małopolskiej, w tym ciasta, desery czy napoje powstałe na bazie owoców pochodzących z upraw prowadzonych przez Sadowniczą Stację Doświadczalną Katedry Ogrodnictwa WBiO URK zlokalizowaną w Garlicy Murowanej. Spotkaniu towarzyszył wspólny śpiew pieśni patriotycznych i przyśpiewek ludowych. Wieczór zwieńczyła sesja fotograficzna członkiń garlickiego KGW w nowo nabytych elementach stroju krakowskiego według tzw. wzoru „od Zielonek”. Projekt zakładał zakup i przekazanie KGW w Garlicy Murowanej elementów damskiego stroju ludowego typowego dla grupy etnograficznej Krakowiaków Zachodnich zamieszkujących obszar dzisiejszej gminy Zielonki: bluzek płóciennych haftowanych, chust tybetowych, butów skórzanych sznurowanych, korali trzyrzędowych. Dobór wzornictwa wykorzystanego do ozdobienia zamawianych sztuk odzieży został oparty na kwerendzie materiałów archiwalnych dotyczących kobiecego ubioru regionalnego noszonego niegdyś przez mieszkanki Garlicy Murowanej – przeszukanie archiwów domowych członkiń KGW pod kątem fotografii prezentujących ich mamy, ciotki czy babcie w tradycyjnym stroju krakowskim. Panie zapoznały się także z eksponatami muzealnymi w postaci zabytkowych strojów przechowywanych w zbiorach IR w Zielonkach. Po odmówieniu wyników kwerendy nabyto w profesjonalnej pracowni krawieckiej bluzki i chusty zgodne z charakterem historycznym i etnograficznym ubioru ludowego „od Zielonek”, a u specjalistycznych oferentów zamówiono trzewiki i korale. Podsumowanie realizacji zadania stanowiła międzypokoleniowa impreza pn. „Dzień Garlicy”, zorganizowana w celu zaprezentowania publicznie zakupionych kompletów stroju, a przez to integracji mieszkańców sołectwa Garlica Murowana wokół tematyki zwyczaju noszenia odświętnego ubioru regionalnego oraz promowania dziedzictwa kulturowego podkrakowskiej wsi.
Realizowane zadanie polegało na zakupie kompletu stroju krakowskiego damskiego obejmującego następujące elementy tradycyjnego ubioru: szyta na miarę bluzka krakowska zdobiona haftem białym angielskim, chusta krakowska tybetowa z frędzlami z bordiurą kwiatową, para trzewików czarnych skórzanych sznurowanych oraz sznur korali czerwonych trzyrzędowych. Wymienione elementy odzieży zostały nabyte dla członkiń KGW w Garlicy Murowanej.
Ornamentykę ludową wykorzystaną do ozdobienia zamawianych sztuk odzieży oparto na wzornictwie folklorystycznym obowiązującym wśród grupy etnograficznej Krakowiaków Zachodnich zamieszkujących obszar dzisiejszej gminy Zielonki. W tym celu została przeprowadzona przez członkinie KGW kwerenda materiałów historyczno-etnograficznych dotyczących stroju damskiego noszonego dawniej przez mieszkanki Garlicy Murowanej (zdjęcia z archiwów domowych i zachowane pojedyncze egzemplarze zabytkowych ubiorów krakowskich przechowywane w zbiorach muzealnych IR w Zielonkach). Konsultację regionalistyczną wykonał kustosz zieloneckiej Izby Mariusz Zieliński. Po przeanalizowaniu wyników kwerendy dokonano wyboru oferentów specjalizujących się w wykonywaniu ubiorów regionalnych i dodatków folklorystycznych polskich grup etnograficznych. Uszyte w ramach projektu bluzki i chusty zamówiono w pracowni krawieckiej prowadzonej przez mieszkankę gminy Zielonki Dorotę Król. Buty i korale zostały zakupione w profesjonalnych sklepach zajmujących się dystrybucją obuwia i biżuterii ludowej.
Okazją do zaprezentowania publicznie nowo nabytych elementów ubioru stała się międzypokoleniowa impreza etnograficzna pn. „Dzień Garlicy”, zorganizowana w dniu 04.11.2023 r. wspólnie przez garlickie KGW i miejscową OSP, przy współpracy z Sołectwem Garlica Murowana. Wśród zaproszonych gości nie zabrakło przedstawicieli lokalnego samorządu. Gospodynie z Garlicy Murowanej, w oparciu o przepisy swoich mam bądź babć, przyrządziły na spotkanie potrawy, których bazę stanowiły jabłka i gruszki podarowane przez Sadowniczą Stację Doświadczalną Katedry Ogrodnictwa Wydziału Biochemii i Ogrodnictwa URK. Uczestnicy wydarzenia byli częstowani m.in. szarlotką na kruchym cieście, ciastem drożdżowym z owocami i kruszonką, kompotem jabłkowo-gruszkowym z cynamonem i goździkami. Degustacji regionalnych dań towarzyszyło wspólne śpiewanie pieśni biesiadnych i patriotycznych, zaś zwieńczeniem wieczoru stała się mini-sesja zdjęciowa członkiń KGW, podczas której artysta-fotograf Ryszard Cabała utrwalił w kadrach obiektywu piękno zieloneckiej odmiany stroju krakowskiego.
Wartość całkowita projektu | 11390 zł |
---|---|
Dofinansowanie Powiatu Krakowskiego | 7500 zł |
Udział własny stowarzyszenia (środki finansowe własne) | 950 zł |
Udział własny stowarzyszenia (wkład osobowy o wartości) | 2940 zł |