Wystrojone Węgrzce

Poddziałanie 19.2 „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność” objętego PROW na lata 2014-2020

Projekt zakładał zakup dwóch kompletów strojów, damskiego i męskiego, w odmianie stroju parafialnego noszonego dawniej w Węgrzcach, Bosutowie i Boleniu, zgodnych z tzw. wzorem „od Raciborowic” – wymienione wsie wchodziły do początków XX w. w skład parafii pw. św. Małgorzaty w Raciborowicach (obecnie gmina Michałowice).

Warto w tym miejscu podkreślić, że miejscowości te leżą w południowo-wschodniej części gminy Zielonki, która do tej pory pozostaje słabo rozpoznana naukowo przez etnografów i ludoznawców pod względem tradycyjnego ubioru krakowskiego. Nabycie w ramach zadania elementów stroju w rekonstrukcji „węgrzeckiej” jest zatem pierwszym krokiem w kierunku powrotu do noszenia przez mieszkańców wymienionych wyżej wsi ubioru chłopskiego zgodnego z oryginalnym wzornictwem ludowym.

Komplet damski tworzy bluzka biała haftowana, na nią zakładany jest gorset zdobiony haftem tradycyjnym, z dodatkiem koralików oraz chwostów. Dolną część ciała okrywa spódnica tybetowa w kwiaty, na nią nakładana jest tiulowa zapaska. Stopy winny być obute w parę skórzanych trzewików. Element wierzchni stanowi haftowana i zdobiona koralikami katana. Głowę owija się chustą czepcową, dodatkowo drugą chustę nakłada się na ramiona. Komplet męski składa się z białej haftowanej koszuli, na którą nakładany jest długi kaftan. Spodnie krakowskie pokryte są wzorem w pionowe czerwone pasy, na stopach mężczyźni noszą wysokie skórzane oficerki. Kabat to element odzieży wierzchniej bądź zakładanej pod białą sukmaną. Męski strój krakowski dopełnia pas skórzany z brzękadłami oraz czapka z bukietem kwiatów i piórami pawimi.

Elementy stroju krakowskiego zakupione w ramach realizacji zadania zostały nabyte w firmach zajmujących się produkcją strojów ludowych polskich grup etnograficznych działających na terenie Małopolski. Wybrano oferentów, którzy swoje wzornictwo czerpią współpracując z etnografami, folklorystami i muzeami, a także prowadzą własne badania terenowe. Ważnym czynnikiem decydującym o doborze danej pracowni krawieckiej było doświadczanie połączone z wiedzą i praktyką w szyciu odzieży, co pozwala na stworzenie stroju wyjątkowego, nie tylko ze względu na oryginalne wzornictwo regionu, ale również świetną jakość i komfort użytkowania. Buty i korale zostały zakupione w profesjonalnych sklepach zajmujących się dystrybucją obuwia i biżuterii ludowej.

Poprzez nabycie elementów odzwierciedlających oryginalność historycznej odmiany węgrzeckiego stroju krakowskiego, zmianie ulega świadomość i postrzeganie dorobku kulturowego gminy Zielonki, zwłaszcza u tych mieszkańców, którzy są aktywnie zainteresowani dziedzictwem podkrakowskiej wsi. Jednocześnie z przestrzeni publicznej rugowane jest noszenie strojów cepeliowskich, popularnych m.in. wśród członkiń KGW, które z tradycyjnym ubiorem regionalnym nie mają nic wspólnego.

Zakupione na potrzeby projektu stroje będą dostępne do terminowego wypożyczenia dla wszystkich zainteresowanych miłośników folkloru i historii lokalnej, zarówno kulturoznawców, jak i osób niezwiązanych zawodowo z propagowaniem dziedzictwa kulturowego Krakowiaków Zachodnich. Mają być prezentowane podczas wydarzeń ogólnodostępnych, w tym organizowanych przez Sołectwa Węgrzce i Bosutów-Boleń oraz węgrzecką parafię – na odpustach, dożynkach, festynach, piknikach i festiwalach kulinarnych.